Κάποια στιγμή στη ζωή σας, ίσως μετά από κάποιο τραυματισμό ή χειρουργείο ή απλά επειδή περνούν τα χρόνια, μπορεί να χρειαστεί να επισκεφθείτε ένα  φυσικοθεραπευτή. Και πηγαίνοντας στο φυσικοθεραπευτήριό του, θα δείτε τις διάφορες μπάλες ισορροπίας, τις συσκευές υπερήχων και άλλα μηχανήματα, και ενώ το σώμα σας θα πιέζεται και θα τραβιέται με διάφορους περίεργους και ίσως και οδυνηρούς τρόπους, ίσως αναρωτηθείτε: Θα γίνω καλά με όλα αυτά;

    Και ναι, και όχι. Η Αμερικάνικη Ένωση Φυσικοθεραπείας (American Physical Therapy Association -APTA- ) τρέχει μία καμπάνια ώστε να είναι ευκολότερο να ξεχωρίσεις τι δουλεύει και τι όχι. Αυτός οργανισμός πρόσφατα ξεχώρισε πέντε παρεμβάσεις που συνήθως τις εφαρμόζουν οι φυσικοθεραπευτές αλλά συχνά δε βοηθούν, είναι χάσιμο χρόνου και χρημάτων, και σε κάποιες περιπτώσεις πιθανό να καθυστερήσουν την αποκατάσταση ή και να θέσουν τον ασθενή σε περιττά ρίσκα.

    Ο APTA ξεχώρισε αυτές τις παρεμβάσεις μέσω της καμπάνιας του “Choose Wisely” (Διάλεξε Έξυπνα), στην οποία επαγγελματίες υγείας αναγνωρίζουν ποιες παρεμβάσεις δεν στηρίζονται σε σαφή ερευνητικά δεδομένα.

    Έτσι, παρακάτω θα διαβάσετε για τις παρεμβάσεις για τις οποίες πρέπει να έχετε ενδοιασμούς, καθώς και συμβουλές για εναλλακτικές λύσεις.

  1. 1.Κρύο και ζεστό

    Μία θερμοφόρα σίγουρα ανακουφίζει ένα πονεμένο γόνατο ή τη μέση σας. Παρομοίως και η θερμότητα που παράγει μία συσκευή υπερήχων, η οποία αυξάνει τη θερμοκρασία βαθιά στους ιστούς. Ίσως και μια παγοκύστη σας βοηθά να νιώσετε καλύτερα εάν έχετε κάποιο οίδημα. Όμως δεν σας βοηθά να αναρρώσετε ταχύτερα, η θεραπευτική τους δράση σταματά στην ανακούφιση που αισθάνεστε. Αυτό έχει αποδειχθεί σε πολλές έρευνες αφού είτε χρησιμοποιούσαν κρύα ή ζεστά επιθέματα ή υπέρηχο, ή όχι η αποκατάσταση τους τους πήρε το ίδιο χρονικό διάστημα.

    Εναλλακτικά: Εφαρμόστε θερμοφόρες και παγοκύστες στο σπίτι. Ο πάγος απαλύνει τον πόνο και μειώνει το οίδημα μιας πρησμένης άρθρωσης, και τα ζεστά μπορούν να μειώσουν τον σπασμό κάποιου μυ. Όμως πέρα από την ανακούφιση δεν σας επιταχύνουν την αποκατάσταση, οπότε μην ξοδεύετε τον πολύτιμο χρόνο σας εφαρμόζοντας τα σε κάποιο φυσικοθεραπευτήριο.

2. Μηχανήματα συνεχόμενης παθητικής κίνησης μετά από Ολική αρθροπλαστική γόνατος

    Σε ασθενείς που χειρουργούνται για ολική αρθροπλαστική γόνατος, είναι πολύ πιθανών να χρησιμοποιηθεί κάποιο μηχάνημα συνεχόμενης παθητικής κίνησης ενώ ακόμα νοσηλεύονται μετεγχειρητικά, και να τους δοθεί και στο σπίτι ώστε να συνεχίσουν τη θεραπεία. Η ιδέα είναι πως το μηχάνημα, το οποίο εκτείνει και έπειτα κάμπτει το γόνατο χωρίς τη συμμετοχή του ασθενή, θα βοηθήσει ώστε να πονά λιγότερο και να επιταχύνει την αποκατάστασή του. Αν και αυτό ακούγεται καλό, σύμφωνα με την APTA δεν υπάρχουν αποδείξεις πως αυτό μπορεί πραγματικά να προσφέρει κάτι. Στην πράξη, πολλοί ασθενείς χρησιμοποιώντας τέτοια μηχανήματα, αρνούνται να κάνουν άλλες ασκήσεις που πραγματικά θα τους βοηθούσαν έχοντας ως πρόφαση πως ήδη κάνουν αρκετά.

    Εναλλακτικά: Ξεκινήστε ασκήσεις στην τεχνίτη σας άρθρωση όσο πιο νωρίς γίνεται. Οι έρευνες δείχνουν πως ξεκινώντας φυσικοθεραπεία με συγκεκριμένο ασκησιολόγιο για την άρθρωσή σας μέσα στο πρώτο 24ωρο από το χειρουργείο ατακτείτε την κίνησή σας, προλαμβάνεται θρομβώσεις και μειώνεται την παραμονή σας στο νοσοκομείο. Αν σας προσφέρουν κάποιο τέτοιο μηχάνημα, πείτε όχι, ευχαριστώ!

3. “Ξεκούραστα” προγράμματα ενδυνάμωσης

    Οι ασκήσεις που δίνονται από φυσικοθεραπευτές, κυρίως για ηλικιωμένους, είναι πολλές φορές πολύ εύκολες, εφαρμόζοντας πολύ μικρότερες αντιστάσεις και λιγότερες επαναλήψεις από αυτές που θα άντεχαν πραγματικά. Αυτό είναι λάθος, αφού για να έχει κάποιος αποτέλεσμα θα πρέπει πραγματικά να νιώσει κόπωση, και ο καλύτερος τρόπος για να το επιτύχει είναι υπό την επίβλεψη ενός φυσικοθεραπευτή.

    Εναλλακτικά: Ο φυσικοθεραπευτής πρέπει να προσαρμόσει το θεραπευτικό σας πρόγραμμα στις ικανότητες σας και να προσθέτει βάρος, επαναλήψεις ή και νέες ασκήσεις όταν αυτές που κάνετε είναι πλέον εύκολες για εσάς. Εάν αντέχετε κι άλλο, να το λέτε!

4. Κατάκλιση για αποφυγή θρομβώσεων

    Ένας θρόμβος θα μπορούσε να “ξεκολλήσει” από τα πόδια σας και να ταξιδέψει στα πνευμόνια σας δημιουργώντας μια πνευμονική εμβολή. Προς αποφυγή μιας τέτοιας επικίνδυνης επιπλοκής, συχνά δινόταν η οδηγία στον ασθενή να μείνει ξαπλωμένος εάν του γινόταν διάγνωση πως έχει κάποιο τέτοιο θρόμβο. Αλλά η έρευνες δείχνουν πως το περπάτημα, όχι μόνο δεν αυξάνει τον κίνδυνο εμβολής, αλλά μειώνει και την πιθανότητα να δημιουργηθούν και νέοι θρόμβοι ή να μεγαλώσει ο ήδη υπάρχων.

    Εναλλακτικά: Εάν παίρνετε αντιθρομβωτική αγωγή ώστε να απομακρύνετε κάποιο θρόμβο, και δεν έχετε καμία ένδειξη πως αυτός έχει φτάσει στα πνευμόνια σας, αρχίστε το περπάτημα αμέσως μόλις ο φυσικοθεραπευτής σας σας το επιτρέπει. Έτσι θα μειώσετε και τον πόνο από τη θρόμβωση. Ταυτόχρονα, μπορείτε να φοράτε αντιθρομβωτικές κάλτσες ώστε να μην λιμνάζει στάσιμο αίμα στα πόδια σας. Όμως μην το παρακάνετε με επίπονες ασκήσεις εκτός εάν σας έχει δώσει τέτοια οδηγία ο φυσικοθεραπευτής σας.

5. Δινόλουτρα για τραυματισμούς

    Τα δινόλουτρα χρησιμοποιούνται στην φυσικοθεραπεία για να καθαρίζουν τραύματα για πάνω από 100 έτη, και χρησιμοποιούνται ακόμα ιδιαίτερα στα άκρα. Όμως υπάρχει πολύ μικρή ένδειξη πως βοηθούν ένα τραύμα να θεραπευτεί ταχύτερα. Ουσιαστικά υπάρχει μεγαλύτερη ένδειξη πως η δίνη του νερού που χτυπάει πάνω στο τραύμα μπορεί να χειροτερέψει τη ζημιά, και ταυτόχρονα αυξάνει το ρίσκο μιας βακτηριακής μόλυνσης από τον προηγούμενο χρήστη του δινόλουτρου ή και σε άλλη περιοχή του σώματός σας.

    Εναλλακτικά: Προτιμήστε τη χρήση φυσιολογικού ορού ή αλατόνερου για τον καθαρισμό μιας πληγής.

Όσον αφορά την χειροθεραπεία….

    Ο φυσικοθεραπευτής σας θα ξοδέψει αρκετό χρόνο να σας πιέσει, να σας ζουλήξει και να σας τραβάει, πολλές φορές με τέτοιο τρόπο που θα ευχόσασταν να μην το έκανε. Αλλά πρέπει να τον αφήσετε. Οι τεχνικές αυτές, που περιλαμβάνουν κινητοποίηση και χειρισμούς, μπορούν να βοηθήσουν.

    Κινητοποίηση: Χρησιμοποιείται για να διευκολύνει τον περιορισμό της κίνησης που μπορεί να προκληθεί από κάποιο χειρουργείο, όπως για παράδειγμα κάποιο χειρουργείο στον ώμο, που απαιτεί κάποιο διάστημα ακινητοποίησης μετεγχειρητικά. Ο φυσικοθεραπευτής σας θα διατίνει μία άρθρωση και θα την κρατήσει εκεί  με ένα τρόπο που είναι αδύνατον να το κάνετε μόνοι σας ή θα πιέσει την άρθρωση με τέτοιο τρόπο που θα επιτρέψει στους μυς σας να χαλαρώσουν.

    Χειρισμοί: Αυτοί χρησιμοποιούνται πιο τακτικά σε προβλήματα της μέσης ή του αυχένα και περιλαμβάνουν μικρές αλλά γρήγορες κινήσεις, παρόμοιες με αυτές που εφαρμόζουν οι χειροπράκτες. Οι έρευνες έχουν δείξει πως με αυτές τις τεχνικές μπορεί να νιώσετε καλύτερα.

Αναφορές

http://www.consumerreports.org/cro/news/2014/09/5-physical-therapy-treatments-you-probably-do-not-need/index.htm

http://consumerhealthchoices.org/campaigns/choosing-wisely/

http://www.apta.org

Πέντε φυσικοθεραπευτικές παρεμβάσεις που πιθανών δεν χρειάζεστε

12/10/14